De interdepartementale acties van het FPDO

De interdepartementale acties zullen worden uitgevoerd via samenwerkingsverbanden tussen federale overheidsdiensten en soms andere federale instellingen. Dankzij de dialoog met stakeholders en de openbare raadpleging werden tijdens het uitwerkingsproces van het FPDO zes thema’s geselecteerd die transversale acties aanmoedigen

Niemand achterlaten

Dit Leave No One Behind-principe staat centraal in de Agenda 2030 voor Duurzame Ontwikkeling en is opgenomen in het regeerakkoord. Het bestrijkt een breed scala van acties om de sociale cohesie te versterken via toegang tot rechten en sociale dialoog, alsook om optimale arbeidsomstandigheden te garanderen en ongelijkheid, discriminatie en alle aspecten van armoede te bestrijden.

De acties dragen bij tot de verwezenlijking van de SDG's 1, 3, 5, 8 en 10. Op langere termijn dragen ze ook bij tot de doelstellingen van de strategische langetermijnvisie voor duurzame ontwikkeling betreffende sociale cohesie en armoedebestrijding.

1. Toegang tot de rechten voor iedereen garanderen

• Proefproject lanceren van een advocatenkantoor inzake rechtshulp
• Vergemakkelijken van de toegang tot sociale rechten voor iedereen

2. Versterking van de samenwerking tussen de federale overheden in het kader van het federaal plan armoedebestrijding

• De samenwerking met en tussen de andere federale overheidsdiensten versterken
• Het naast elkaar bestaan van het FPAB en de plannen van de gefedereerde entiteiten

3. Zorgen voor optimale werkomstandigheden voor iedereen

• Evaluatie van het sociaal beleid (met betrekking tot werkgelegenheid en sociale zekerheid)
• Combinatie van gezins- en beroepsleven
• Beoordeling van de mogelijkheid en de effecten van veralgemening van telewerk

4. Bouwen aan een grotere sociale cohesie  

• Strijd tegen discriminatie en ongelijkheden
• Verbeteren van de gegevensverzameling over gelijkheid
• Bestrijding van sociale en ecologische ongelijkheden op het gebied van gezondheid

5. Systematisch bestrijden van alle aspecten van armoede

• Implementeren van een interfederale strategie ter bestrijding van dakloosheid en thuisloosheid
• Optrekken van de minimumuitkeringen richting de armoedegrens
• Een einde maken aan de rechtsonzekerheid van het statuut van samenwonende
• Bestrijden van een overmatige schuldenlast

Versterken van de veerkracht tegen risico’s

De COVID-19-crisis heeft duidelijk aangetoond hoe extreem kwetsbaar onze samenlevingen zijn voor systeemschokken. Ondanks de ingrijpende gevolgen ervan op gezondheids-, menselijk, economisch en sociaal gebied, mag de huidige crisis ons de mondiale uitdagingen in verband met de opwarming van de aarde, het verlies aan biodiversiteit, cyberveiligheid, vergrijzing, terrorisme etc. niet doen vergeten. Deze uitdagingen kunnen ernstige gevolgen hebben op economisch, ecologisch en sociaal vlak, alsmede voor de gelijkheid van mannen en vrouwen, zoals ook de COVID-19-crisis heeft aangetoond. Het gaat er dus om te anticiperen op nieuwe risico's en de bestaande instrumenten aan te passen om beter op de huidige trends in te spelen.

Via deze acties draagt het FPDO bij tot de verwezenlijking van de SDG's 3, 6, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 15 en 16 en tot de doelstellingen van de thema's "gezondheid", "klimaatverandering" en "biodiversiteit" van de federale strategische langetermijnvisie voor duurzame ontwikkeling.

1. Beheren van de huidige en toekomstige rampenrisico’s

• Een strategie voor het beperken van de rampenrisico’s
• Ontwikkelen van een federaal beleid voor aanpassing aan de klimaatcrisis
• Het gezondheidsstelsel veerkrachtiger maken

2. Opvoeren van de strijd tegen de diverse vormen van illegale handel

• Illegale handel van hout en diersoorten bestrijden
• Inspectie van e-commerce handel door federale overheden versterken

3. Wijziging wet marien milieu
    
4. Uitwerken en uitvoeren een nationaal actieplan voor hormoonverstoorders

• Communiceren over de risico’s van blootstelling aan hormoonverstoorders
• Identificeren van hormoonverstoorders en bevorderen van hun vervanging
• Bepalen welke economische instrumenten het gebruik van hormoonverstoorders zouden kunnen verminderen
• Werknemers beter informeren over de risico’s van blootstelling aan hormoonverstoorders
• Verzamelen en vergelijken van gegevens over consumptie, gezondheidsaandoeningen en blootstelling aan hormoonverstoorders in het milieu en/of op het werk

Hervormen van de Belgische economie

De klimaatverandering dwingt ons ook om een andere kijk te hebben op onze economie. We moeten naar een koolstofarme economie, een economie die bijdraagt tot de Europese doelstelling van klimaatneutraliteit en tot het behoud of herstel van onze biodiversiteit. De transformatie van de Belgische economie zal worden bereikt door duurzame economische modellen te ontwikkelen, zoals de circulaire economie, de functionele economie, de sociale economie en de deeleconomie, waarvoor het FPDO in verschillende acties opzet.

Via deze acties draagt het FPDO bij tot de verwezenlijking van de SDG's 7, 8, 9, 12, 13, 14 en 15 en tot de doelstellingen van de thema’s "consumptie- en productiepatronen", "energie", "voeding" en "natuurlijke hulpbronnen" van de federale strategische langetermijnvisie voor duurzame ontwikkeling.

1. Naar een klimaatneutrale samenleving en economie

• Actieve bijdrage aan gesprekken op Europees en internationaal niveau
• Invoering van een structurele opvolging van de federale klimaatbeleidslijnen en -maatregelen

2. Overgang naar een circulaire economie
    
3. Ontwikkelen van de deeleconomie
    
4.  Ontwikkelen van de functionele economie
    
5. Meer zichtbaarheid en geloofwaardigheid voor de sociale economie

• Organiseren van de interfederale samenwerking op het gebied van de sociale economie
• Opstellen van een federaal actieplan voor de sociale economie
• Vaststelling van betrouwbare nationale indicatoren en geglobaliseerde nationale statistieken
• Volgen van het Europese beleid en participeren in een ambitieuze Europese agenda

6. Vergemakkelijken van de keuze van duurzame producten

• Proefproject voor dubbele prijsstelling van energieverslindende producten
• Energie labeling (Ondersteuning en innovatie van duurzame en innovatieve producten en diensten)
• Bewustmaken en voorlichten van de burgers om hen aan te moedigen zich duurzamere consumptiepatronen eigen te maken

7. Ondersteunen van het vertrouwen in de digitale omgeving
    
8. Verantwoordelijk en duurzaam produceren

• Het ontwikkelen van een platform voor het karakteriseren van nanodeeltjes door middel van traceerbare metingen
• Optimalisatie van zandontginning in het Belgisch deel van de Noordzee

9. Beginnen aan de overgang van de voedselsystemen

• Uitvoering van de nationale strategie inzake bestuivers voor het federale niveau
• Maatschappelijk debat over de overgang van de voedselsystemen

Veranderen van mobiliteitsmodel

Er worden tal van inspanningen geleverd om het spoorvervoer aantrekkelijker te maken. Dit behoort echter tot de bevoegdheid van de FOD Mobiliteit en Vervoer, waardoor ze niet zijn opgenomen in het FPDO, gezien het interdepartementale karakter ervan. De beoogde acties zijn er hoofdzakelijk op gericht de milieu-impact van het weg- en luchtverkeer te verminderen, het aantal verkeersslachtoffers terug te dringen en het gebruik van de fiets te bevorderen.

De hier voorgestelde acties moeten bijdragen tot onder meer de SDG's 11.2 en 13 en tot de doelstellingen van het thema "Mobiliteit en vervoer" van de strategische langetermijnvisie voor duurzame ontwikkeling.

1. Vermindering van de milieueffecten van het wegverkeer

• De verkoop van voertuigen die voldoen aan de norm van zero-emissie-doelen
• Een alternatief mobiliteitsbudget vastleggen
• De koolstofneutraliteit voor bedrijfswagens bereiken
• Een mogelijke aanpassing van de belasting op bedrijfswagens onderzoeken
• Strengere productnormen ondersteunen
• De platformen voor het delen van verplaatsingsmiddelen ondersteunen
• Een mogelijke aanpassing van de belasting op de bedrijfsvoertuigen onderzoeken

2. Het antal verkeersslachtoffers drastisch verminderen

• De Staten-generaal van de Verkeersveiligheid organiseren
• Recidive en straffeloosheid bestrijden
• Alternatieve sancties ontwikkelen
• Grensoverschrijdende overtreders vervolgen

3. Het gebruik van de fiets bevorderen

• Verlaging van het btw-tarief bij aankoop van een fiets
• Fietsdiefstallen bestrijden
• De intermodaliteit tussen trein en fiets ondersteunen
• Analyse van de eventuele aanpassingen van het verkeersreglement ten voordele van de actieve verplaatsingswijzen

4. De milieu-impact van het luchtvervoer verminderen

• De wijze bestuderen waarop het principe ‘de vervuiler betaalt’ kan worden ingevoerd in de luchtvaartsector
• Op Europees niveau pleiten voor het verbod op korte afstandsvluchten

Financiering

In het FPDO worden verschillende acties voorgesteld om het federale investeringsbeleid en de financiële sector duurzamer te maken, de circulaire economie te financieren, de budgettaire instrumenten bij te stellen, de financiering van de groene transitie en klimaatneutraliteit te vergemakkelijken en na te gaan hoe het herstel- en investeringsplan kan bijdragen tot de SDG's.

Deze acties zullen bijdragen tot de verwezenlijking van de SDG's 8 (8.3 en 8.10), 9 (9.1, 9.2, 9.3, 9.4), 10 (10.5, 10.b), 12.c, 16.4 en 17.14.

1. Financiering van de transitie van de belgische economie
    
2. Het relance- en investeringsplan afstemmen op de sdg’s

Internationaal

Naast de verbintenissen in de richtsnoeren op het vlak van beleidscoherentie voor duurzame ontwikkeling, die erop gericht zijn rekening te houden met de gevolgen van ons beleid voor de ontwikkeling van andere landen, worden in het FPDO een aantal aanvullende acties voorgesteld. Die hebben met name tot doel meer rekening te houden met onze verbintenissen inzake klimaatfinanciering, de mensenrechten bij de werking van ondernemingen, de bestrijding van de illegale handel in beschermde soorten, de uitvoering van een federale strategie voor duurzame-voedselinvoerketens, de bevordering van universele sociale bescherming, de bevordering van fatsoenlijk werk en de bestrijding van ecocide.

Samen dragen deze maatregelen bij tot de verwezenlijking van de SDG's 1.3, 2.3, 2.4, 3.8, 5.4, 5.a, 8.5, 8.7, 8.8, 8.b, 10.4, 12.4, 12.6, 13.1, 13.2, 14.1, 14.2, 15.1, 15.2, 15.4, 15.5 en 15.6. 5, 15.7, 15.c, 16.4 en 16.5 en van de doelstellingen 3, 5, 8, 9, 10, 11, 22, 27, 28, 30, 31, 32, 37, 39, 41, 42, 48 en 55 van de strategische langetermijnvisie voor duurzame ontwikkeling.

1. Duurzame transitie en klimaatfinanciering

• Energie en klimaat diplomatie
• Klimaatfinanciering

2. Het beleid rond ‘ondernemingen en mensenrechten’ verder mainstreamen in het federaal beleid rond duurzame ontwikkeling
    
3. Vrijwillige bijdrage aan de “United Nations Office on Drugs and Crime” voor de financiering van het fonds “Combatting corruption linked to wildlife and forest crime and corruption in Africa”
    
4. Een federale strategie voor duurzame voedselimportketens implementeren (Beyond Food)

• De effectieve lancering van Beyond Food verzekeren
• Uitvoeren en opvolgen de ‘Beyond Food’-acties
• Evalueren en herzien

5. Pleiten voor een universele sociale bescherming

• De Belgische expertise beschikbaar stellen
• De samenwerking en coördinatie versterken
• Bepleiten in internationale fora

6. Promotie van waardig werk
    
7. Strijd tegen de misdaad van ecocide

Nuttige documenten :

Het volledige Federaal Plan voor Duurzame Ontwikkeling 2021

Het Federaal Plan voor Duurzame Ontwikkeling in het kort (link naar brochure)