Languages

FAQs

Zoals eerder aangehaald, gelden deze SDGs voor iedereen. Dit wil echter niet alleen zeggen voor alle landen van de wereld. Maar ook voor iedere burger, organisatie, lokale autoriteit, bedrijf,… Iedereen zal zijn/haar steentje moeten bijdragen! Door duurzame keuzes te maken en duurzame acties te ondernemen, kan ook jij bijdrage aan het behalen van de SDGs! Om je een duwtje in de rug te geven somt de Verenigde Natie enkele concrete tips op hoe kleine inspanningen van ons allemaal een gigantische stap richting het bereiken van de SDGs kunnen betekenen! Bekijk de tips hier

Zoals eerder aangehaald is duurzame ontwikkeling grens en generatie overschrijdend. Samenwerking met derde landen is dus niet alleen nuttig voor het uitwisselen van bijvoorbeeld goeie praktijken, maar ook cruciaal als we een succesvol duurzaam ontwikkelingsbeleid willen voeren. Het FIDO werkt daarom nauw samen met internationale collega’s en is actief binnen verscheidene multilaterale fora.

Net zoals particuliere aankopers hechten professionele aankopers vaak veel belang aan de prijs van hun aankoop. Nochtans verbergen deze prijzen vaak heel wat aspecten die een eigenlijke maatschappelijk verantwoorde aankoop mogelijk moeten maken. Overdreven lage prijzen kunnen er soms op wijzen dat milieukosten afgewimpeld worden of dat de productie van het product in menselijk onwaardige omstandigheden gebeurde. Het is daarom van belang om bij duurzame aankopen van in het begin met een aantal zaken rekening te houden die niet altijd met het prijsetiket meegegeven worden. In sommige gevallen kan de controle op maatschappelijk verantwoorde productie relatief eenvoudig (denk maar aan controle van erkende milieukeurmerken) maar in andere gevallen (zoals bij het nagaan van productieomstandigheden van arbeiders) is dat al heel wat minder evident. Daarom worden via het beleid, het instrumentarium en het uitwisselen van goede praktijken hulpmiddelen ontwikkeld en aangeboden die het aankoopproces meer maatschappelijk verantwoord dienen te maken.  

Op deze vraag kan niet met een eenvoudig ja of neen geantwoord worden. Duurzaam aankopen is een complex geheel van factoren die maken dat kostenimplicaties en prijszettingen moeilijk in hun algemeenheid gegeven kunnen worden, maar geval per geval en in de tijd moeten bekeken worden. Om dit te verduidelijken, volgen hier een aantal voorbeelden:

  • In sommige gevallen worden aankopers geconfronteerd met een grote variatie van producten voor een welbepaalde aankoop. De totaalaankoop van kantoorbenodigdheden (potloden, pennen, scharen, papier, enveloppen enz.) is hier een typisch voorbeeld van. Het voortdurend in de gaten houden van prijs- en milieuaspecten voor de ganse lijst van  producten vraagt van de leidende ambtenaar een nauwkeurige opvolging. Een vereenvoudiging van het aanbod in combinatie met een duidelijke keuze voor duurzame producten kan dan, omwille van de zo gecreëerde schaalvoordelen, vaak zowel budgettaire als duurzame voordelen opleveren.
  • De aanschafkosten van energiezuinige producten zoals gebouwen, elektrische wagens, LED-lampen, zuinige huishoud- en kantoortoestellen enz. kunnen in sommige gevallen hoger zijn dan die van meer energieverslindende producten. Wanneer echter de jaarlijkse verbruiken en de levensduur van die producten bij de aanschafkosten geteld worden, dan krijgt men een andere zicht op de kosten. Deze methode van kostenbenadering, die niet enkel met de aanschafprijs rekening houdt, maar tevens met verbruiks- onderhouds-, verwijderings- en milieukosten, wordt ook wel levenscycluskost analyse genoemd.
  • Met betrekking tot voorraden volgen logistieke verantwoordelijken hun interne stocks op regelmatige wijze op en zullen bijbestellingen plaatsen wanneer deze stock dreigt uit te putten. Vaak is dit de courante manier van werken. Maar elke nieuwe aankoopprocedure is een mogelijkheid om de gewoontes, behoeftes en de verbruiken te herbekijken en herdefiniëren. Bij zulke overwegingen komen vaak nieuwe (budgetvriendelijke, innovatieve en milieu- en sociaal verantwoorde) alternatieven aan het licht. Ze kunnen in een aantal gevallen veel kostenefficiënter en duurzamer zijn dan het aankopen onder de gebruikelijke routine zou inhouden. Zo kan de aanleiding om nieuwe wagens te kopen een aanzet zijn om eerst even stil te staan bij het huidige wagenpark of actuele vervoerswijzen van de medewerkers. Misschien kunnen producten ook vervangen worden door een dienst, denk bijvoorbeeld maar aan het vervangen van lampen in grote gebouwen door een onderhoudscontract voor verlichting.  
  • Uiteraard verschuift het aanbod en de prijzen van producten voortdurend. Zo was het hout uit duurzaam beheerde bossen enkele jaren geleden moeilijk te verkrijgen of vrij duur. Vandaag de dag is dat aanbod duurzaam hout courant voorradig in België. Als aankoper toets je dus best even af wat de nieuwe mogelijkheden en eventuele prijsindicaties zijn voor je een nieuwe overheidsopdracht lanceert. Wat vandaag duur was, hoeft dat morgen niet meer te zijn.
  • Tenslotte zijn er de verschillende politieke en maatschappelijk keuzes die een invloed hebben op het aankoopproces. In die zin rijst de vraag of altijd zo goedkoop mogelijk aankopen in alle gevallen wel toelaatbaar is? Kan een dienst reputatieschade riskeren door steeds maar weer de goedkoopste (en mogelijk onverantwoorde) producten aan te kopen? Vandaag de dag is bijvoorbeeld het debat over de mensonwaardige omstandigheden ten gevolge van bijvoorbeeld het goedkoop aankopen van natuur- of straatstenen, kleding, werkzaamheden in de bouw (sociale dumping) of goedkope schoonmaak- en vertaaldiensten actueel.    

In de eerste plaats heeft elk product, dienst of werk eigen duurzaamheidsaspecten.  Dat zijn die aspecten waar je écht impact kan realiseren. Zo is het vanzelfsprekend dat u bij de aankoop van koffie impact hebt op eerlijke handel en biologische landbouw, maar geen impact hebt op vlak van sociale economie en kansengroepen. Om goed te kiezen uit alle mogelijke duurzaamheidscriteria is het als aankoper belangrijk te weten welke hefbomen tot duurzaamheid u kan activeren door de aankoop. Dit geeft focus en zorgt ervoor dat u niet afgeleid wordt om minder relevante duurzaamheidsaspecten te integreren in een bestek.

Naast relevante duurzaamheidsaspecten die gelinkt zijn aan een product, dienst of werk is het verder ook mogelijk dat de aankoopdienst vanuit haar organisatie eigen accenten legt en die meeneemt in het aankoopproces. Zo kan bijvoorbeeld kostreductie of de vermindering van de CO2 impact een belangrijke doelstelling zijn van de aankoopdienst. 

Duurzaam aankopen is nu het evenwicht zoeken tussen deze twee pijlers, tussen het realiseren van de (productafhankelijke) duurzame beleidsdoelstellingen die van belang zijn voor de bredere samenleving enerzijds en de (duurzame) prioriteiten en ambities binnen de aankoopdienst anderzijds. Het idee kan verder vorm gegeven worden in een matrixstructuur die de aankoopdiensten kan helpen om te focussen op een aantal prioriteiten afhankelijk van wat maatschappelijk verantwoord is voor het product/dienst en wat de eigen organisatie belangrijk vindt. Dit idee krijgt vaak vorm onder de zogenaamde duurzaamheidstoets.

U vindt alle informatie over deze duurzaamheidstoets in het aankoopproces op http://gidsvoorduurzameaankopen.be/nl/duurzame-aspecten-nl