Belgisch Voorzitterschap van de EU: een sprong voorwaarts voor duurzame ontwikkeling
Tijdens het Belgisch voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie heeft het Federaal Instituut voor Duurzame Ontwikkeling (FIDO), samen met haar partners, diverse initiatieven gelanceerd om duurzame ontwikkeling te bevorderen. Deze initiatieven, relevant binnen de context van de Working Party Agenda 2030 voor Duurzame Ontwikkeling, zijn gericht op het beïnvloeden van de volgende Europese legislatuur en het faciliteren van een coherenter en transformatiever beleid voor duurzame ontwikkeling.
De Working Party Agenda 2030 voor Duurzame Ontwikkeling
De “Working Party Agenda 2030 voor Duurzame Ontwikkeling” is een capital-based voorbereidende Working Party van de Raad van de Europese Unie die een breed mandaat heeft om duurzame ontwikkeling op te volgen. Vertrekkend vanuit dit mandaat, heeft België drie werkstromen ontwikkeld:
- Een gemeenschappelijke EU-aanpak in multilaterale fora
De eerste werkstroom richtte zich op de gemeenschappelijke belangrijkste politieke boodschappen van de EU voor het “2024 High-Level Political Forum voor Duurzame Ontwikkeling” te waarborgen. België zorgde er ook voor dat de werkgroep op de hoogte werd gehouden van andere VN-processen zoals de ”Summit of the Future”.
- Beleidscoherentie
Het FIDO heeft ook geprobeerd om de silo’s in het Europees beleid te doorbreken door samen te werken met andere werkgroepen zoals WP ENVI, WP CODEV-PI en WP IEI. Rechtvaardige Transitie was het centrale thema, met als hoogtepunt de Europese Conferentie voor een Rechtvaardige Transitie in maart 2024.
- Vooruitblik naar de volgende legislatuur
Binnen de derde werkstroom wierp het FIDO een blik op de volgende legislatuur door de strategic foresight te introduceren in de Working Party Agenda 2030. Zo heeft de Europese Commissie het Strategic foresight rapport 2023, het EU wide strategic foresight network en het ESPAS rapport gepresenteerd .
Verder heeft het FIDO ook een Voluntary Taskforce (VTF) gelanceerd met als doel om concrete aanbevelingen te formuleren over hoe Beleidscoherentie voor Duurzame Ontwikkeling (PCSD) te bevorderen op EU-niveau. De respons op dit initiatief was enthousiast. Op dit moment zijn er tien lidstaten die deelnemen aan de VTF. Zij zullen worden bijgestaan door experts waaronder van de OESO. De VTF is gepland om tegen eind september een eerste rapport uit te brengen.
Evenementen rond duurzame ontwikkeling
Parallel met de werkzaamheden binnen de Working Party Agenda 2030, heeft het FIDO vanuit het Belgisch voorzitterschap ook andere initiatieven gelanceerd. Dit gebeurde voornamelijk via een Europese uitwisselingsassociatie voor ambtenaren en experts: het (European Sustainable Development Network-ESDN). Zo organiseerde het FIDO in samenwerking met het ESDN en het EESC de jaarlijkse conferentie van het netwerk: "Upgrading Europe: Building Transformative Policies to Reach the Sustainable Development Goals".
Het FIDO speelde ook een sleutelrol in de VNR Peer Review Workshop die het ESDN organiseerde met collega's uit het Waalse Gewest om na te denken over hoe landen hun vrijwillige rapportage over hun nationale SDG-prestaties eerlijk en kwalitatief kunnen beoordelen.
Een laatste activiteit was de Europese conferentie "On track to 2030? Delivering on the Sustainable Development Goals in the EU", georganiseerd door de Belgische minister van Klimaat, Leefmilieu, Duurzame Ontwikkeling en Green Deal Zakia Khattabi en Europees commissaris voor Economie Paolo Gentiloni. Dit evenement riep de verschillende Europese overheden en stakeholders, van alle niveaus, op tot sneller handelen om de SDGs te behalen, en reikte inzichten aan om hierin te slagen.
Duurzame organisatie van evenementen in het kader van het Belgische voorzitterschap
In voorbereiding van het Belgisch voorzitterschap had het FIDO haar tool sustainableevents.be geüpdatet, checklists voorzien om de duurzaamheid van leveranciers (locatie en catering) te analyseren en organisatoren van evenementen aangemoedigd om ze te gebruiken. Verscheidene onder hen hebben deze aanbevelingen opgevolgd en bij het FIDO hebben we uiteraard aan deze oefening deelgenomen voor de evenementen die we tijdens de 6 maanden van het voorzitterschap hebben georganiseerd. De bereikte scores zijn over het algemeen goed, maar ze laten ons vooral toe om bepaalde conclusies te trekken, zoals het feit dat de keuze van de locatie een factor is die de duurzaamheid van een evenement sterk beïnvloedt. Een locatie die gemakkelijk toegankelijk is en garanties biedt voor milieubeheer is inderdaad een zeer belangrijke parameter voor de duurzaamheidsscore.
Inzichten voor de toekomst
Het Belgisch voorzitterschap leverde enkele belangrijke inzichten. De Working Party Agenda 2030 biedt enerzijds een platform voor het delen van informatie, maar anderzijds is er weinig inbreng in beleidsprocessen. Ten tweede, brengt de diversiteit van afgevaardigden zowel kansen als uitdagingen met zich mee. Het brede karakter van de Agenda 2030 creëert ook de verwachting dat er bruggen worden gebouwd, wat een succes was door samen te werken met andere Working Parties en door de ESDN Conference te organiseren.
Tot slot heeft het FIDO nieuwe elementen geïntroduceerd in het narratief van de Working Party, en is er een stevige basis gelegd voor toekomstige inspanningen op vlak van duurzame ontwikkeling binnen de EU.
Meer informatie
Groep Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling
European Sustainable Development Network-ESDN
Europese Conferentie voor een Rechtvaardige Transitie
Upgrading Europe: Building Transformative Policies to Reach the Sustainable Development Goals
On Track to 2030? Delivering on the Sustainable Development Goals in the EU