Europese wetgeving inzake duurzame overheidsopdrachten

Sectorale wetgeving heeft betrekking op specifieke producten, diensten of werken die aangekocht worden door overheden. Ze zal ook verplichte rapportage geleidelijk invoeren om toezicht te houden op de integratie van groene/duurzame overheidsopdrachten.

Tot nu toe (juni 2022) voorziet de Commissie geen herziening van de Europese richtlijnen voor overheidsopdrachten 2014/24/EU en 2014/25/EU met het oog op de integratie van deze sectorale initiatieven. Uit deze richtlijnen volgt voorlopig dus geen echte keuze richting strategisch aankopen. Hoewel de richtlijnen nochtans een aantal sociale en milieuoverwegingen hebben geïntegreerd, focust zij uitsluitend op de wijze waarop het aankoopproces georganiseerd moet worden. Er werden dus nog geen verplichtingen over 'wat te kopen', (d.w.z. specifieke categorieën leveringen, diensten of werken) opgenomen. Dit laatste perspectief wordt ook wel het strategische aankopen genoemd.

De laatste jaren zijn er nochtans heel wat kansen voor strategisch (duurzaam) aankopen uitgewerkt op een meer vrijwillige basis. Op meerdere beleidsterreinen werd namelijk voorbereidend werk verricht om groen/duurzame aankopen op sectoraal niveau te introduceren. Zo kan bijvoorbeeld gedacht worden aan de criteria van de EC GPP-toolkit of de Belgische informatiedocumenten op de Gids voor Duurzame Aankopen. 

Door de werkzaamheden onder de Green Deal wordt er inmiddels meer gepleit voor een sectoraal verplichte aanpak. De Commissie is tevens gestart met het reguleren van SPP (sustainable public procurement)-werkzaamheden in verschillende sectoren (met name de richtlijn inzake schone voertuigen, de nieuwe richtlijn inzake ecologisch ontwerp, de energie-efficiëntierichtlijn, de batterijenverordening, de bouwproductenverordening en mogelijk eveneens een wetgevend initiatief inzake duurzame voedselsystemen en inzake textiel ). Aangezien al deze (aangekondigde) sectorale wetgeving momenteel niet gekoppeld is  met de Europese richtlijnen overheidsopdrachten, is het resultaat een multiplicatie van (voorstellen tot) wetgeving. De situatie zorgt voor verwarring in België op het gebied van effectieve omzetting, nationale implementatie en organisatie aangezien dit wordt gecoördineerd door juridische experts die verantwoordelijk zijn voor (niet-sectorale) wetgeving inzake overheidsopdrachten.

De situatie wordt in juni 2022 onderzocht door leden van de ICDO-werkgroep duurzame overheidsopdrachten, in samenwerking met de FOD Kanselarij. Zij zullen een advies afleveren aan de EXPP werkgroep duurzame overheidsopdrachten van DG Interne Markt van de Europese Commissie.